Anlaşmalı boşanma davası nedir?

Türk Medeni Kanunu (TMK) madde 166/3'e göre "Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır." Anlaşmalı boşanmada taraflar evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması şartıyla boşanma ve boşanmaya bağlı taleplerin tamamında uyuşup anlaşarak boşanma talep etmektedir. Çekişmeli boşanma davasında tarafların kusurları, tanıkların dinlenmesi gündeme gelirken anlaşmalı boşanma davasında şartların yerine getirilmesi halinde tarafların kusurları gündeme gelmemekte, tanık dinlenmemekte, dolayısıyla hem taraflar için hem de varsa müşterek çocuklar için boşanma çok daha az yıpratıcı olmaktadır. 

Anlaşmalı boşanma davasının şartları nelerdir?

• Anlaşmalı boşanma yoluna başvurulabilmesi için resmi evlilik tarihinden itibaren en az 1 yıl geçmiş olmalıdır. Evlilik en az 1 yıl sürmemişse taraflar ancak çekişmeli boşanma davası açabilir.
• Eşlerin mahkemeye birlikte başvurması veya bir eşin açtığı davayı diğer eşin kabul etmesi gerekmektedir.  Pratikte en çok uygulanan yol tarafların dava açmadan önce bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlatarak birlikte imzalamaları ve eşlerden birinin protokolü dilekçesine ekleyerek anlaşmalı boşanma davası açmasıdır.
• Eşlerin boşanmaya bağlı haklarda uyuşması ve anlaşması gerekmektedir. Velayet, kişisel ilişki, nafaka, maddi-manevi tazminat gibi hem boşanmanın mali sonuçları hem de çocukların durumu konusunda taraflar anlaşmalıdır. Ek olarak tarafların bu hususlardaki anlaşmasının hakim tarafından da uygun bulunması gerekmektedir. Hakim tarafların ve özellikle çocukların menfaatlerini göz önünde bulundurarak yapılan anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilecektir. Bu durumda ancak bu değişikliklerin taraflarca kabulü halinde boşanmaya hükmolunabilecektir. Pratikte mahkemeler anlaşılır olduğu müddetçe genellikle çocukların haricindeki anlaşma konularına müdahale etmemekte, çocuklarla ilgili kişisel ilişki kurulması hususunda değişiklikler yapabilmektedirler.
• Hakimin davanın taraflarını (eşleri) bizzat dinlemesi gerekmektedir. Burada anlaşmalı boşanma davasının duruşmasına tarafların (eşlerin) katılması zorunlu mudur sorusu akla gelebilir. Çekişmeli boşanma davalarında davalı duruşmalara katılmasa dahi diğer şartların gerçekleşmesi halinde mahkeme boşanma kararı verebilirken anlaşmalı boşanma davalarında hakimin iki tarafı da bizzat dinlemesi gerekmektedir.

Çekişmeli açılan boşanma davası anlaşmalı boşanmaya dönüştürülebilir mi?

Eşlerden birinin çekişmeli boşanma davası açması halinde taraflar kendi aralarında anlaşmalı boşanma protokolü düzenleyerek mahkemeden çekişmeli boşanma davasının anlaşmalı boşanma davası olarak devamını talep edebilirler. Bu hususta hukuken bir engel bulunmamaktadır. 

Anlaşmalı boşanma davasının çekişmeli boşanmaya dönüşmesi mümkün müdür?

Tarafların anlaşmalı boşanma protokolü düzenlemesi ve taraflardan birinin anlaşmalı boşanma davası açması halinde daha önce bahsettiğimiz üzere hakim tarafları bizzat dinleyecek ve tarafların iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirecektir. Taraflardan birinin anlaşmadan vazgeçtiğini belirtmesi ya da bu anlama gelebilecek bir beyanda bulunması halinde anlaşmalı boşanma davasına çekişmeli boşanma davası olarak devam edilecektir. Bu halde hakim davacıya çekişmeli boşanma dava dilekçesi vermesi için iki haftalık süre verecektir.

NOT: Hukuk usul ve esası uzmanlık gerektiren alanlardan olduğundan tarafların bu işlemleri bizzat kendilerinin yapmaları ya da hukuk mezunu olmayan kişilere yaptırmaları halinde ciddi mağduriyetler ve zaman kaybı yaşanmaktadır. Bu sebeple boşanma konusunda bilgili bir avukattan hukuki yardım alınması tavsiye edilir.

UYARI

İnternet sitemizdeki tüm içeriğin telif hakkı tarafımıza aittir. Dilekçeler hariç sitemizdeki içeriklerin alıntı yapılmaksızın kopyalanması yasaktır. Aksi halin tespiti halinde yasal süreç başlatılabilecektir.

Avukat Kağan AKBAŞOĞLU
Avukat Yusuf ŞENTÜRK
TRABZON